Geschiedenis van Ethiopië
Ethiopië heeft een zeer rijke en fascinerende historie. Ik zou de geschiedenis in het kort duidelijk willen maken naar aanleiding van de toeristische bestemmingen in het noorden van het land. De historische toer begint in Addis Abeba en eindigt via Axum en Lalibella in Gonder. Het laatste deel van de geschiedenis speelt zich af gedurende de afgelopen eeuw.
Abyssinië of Ethiopië?
Abyssinië is naar verluidt de oudste staat die aaneenvolgend bestaan heeft. De kern van Abyssinië is het gebied dat nu Eritrea en het noorden, westen en midden van Ethiopië is. In de hoogtijdagen strekte Abyssinië zich uit tot delen van Soedan en Egypte in het noordwesten en Jemen en een deel van Saoedi-Arabië in het noordoosten. Dit keizerrijk van Ethiopië en Eritrea heeft bestaan tussen 980 voor Christus tot aan 1974.Tot die tijd werd Ethiopië op diverse wijzen en vanuit diverse plaatsen geregeerd, maar niet als eenheid die bepaald is door de huidige landsgrenzen.
De oude geschiedenis in vogelvlucht
De zeer oude geschiedenis gaat over fossiele vondsten, zoals Lucy (te bezichtigen in het National Museum in Addis), die ons veel hebben geleerd over het ontstaan en de evolutie van de mens. Door deze vondsten wordt Ethiopië ook wel ‘De wieg van de mensheid’ genoemd.
De oude geschiedenis, iets voor het jaar nul, is onderhevig aan wetenschappelijke onduidelijkheden, enige mythologie en een snufje Bijbelse historie. Het gaat over de koningin van Sheba die een zoon kreeg van koning Solomon. Hieruit is de keizerlijke traditie van Ethiopië ontstaan, de Solomon dynastie, waarvan keizer Haile Selassie de laatste was. Om te zien wat de Axumieten rond deze periode bouwden, moet je in Axum zijn, waar naar verluid ook de Ark des Verbond verscholen ligt. De Ark is voor niemand te bezichtigen is, behalve één monnik die de levenstaak heeft de Ark te bewaken.
Meer dan duizend jaar later, tussen de 10e en 13e eeuw, is het centrum van de Ethiopische geschiedenis gesitueerd in Lalibella. Eén van de koningen van de Zagwe dynastie, koning Lalibella, ging op een pelgrimstocht naar Jeruzalem en besloot in zijn stad dertien kerken uit rotsen te laten hakken die de belangrijke elementen uit het leven van Jezus representeren.
Een paar eeuwen na de Zagwe dynastie ligt de macht over Ethiopië in Gonder. Rond 1700 hebben keizer Fasil en nazaten van hieruit het land bestuurd. Wat hiervan is overgebleven, is een gebied midden in de stad met de overblijfselen van hun kastelen.
Meer recente geschiedenis
Keizer Menelik 2 creëerde de stad Addis Abeba, wat ‘nieuwe bloem’ betekent. Zijn opvolger was de laatste keizer van Ethiopië, Haile Selassie. Hij slaagde erin Ethiopië zoals het nu bekend is als eenheid te regeren. Daarnaast was hij de oorzaak van een beweging die vooral in Jamaica aansloeg, de rastafari, vernoemd naar de voorkeizerlijke naam van Haile Selassie, Ras Tefari.
Haile Selassies regeerperiode werd onderbroken door de komst van de Italianen naar Ethiopië. Heel Afrika was gekoloniseerd en Mussolini wilde ook wel een deel van dat continent als eigendom. Alleen Ethiopië was nog ‘over’, maar de Italianen slaagden er niet in het land onder controle te krijgen. Haile Selassie kreeg een tweede kans toen zij zich terugtrokken naar het gebied dat nu Eritrea is. Vanaf dat moment ontstaat er frictie tussen de noordelijkste provincie van Ethiopië en de rest van het land. Dit leidt tot een onafhankelijkheidsoorlog en uiteindelijk de scheiding tussen Eritrea en Ethiopië.
Na de laatste keizer volgde een periode waarin de communistische Derg de baas waren over Ethiopië. In deze tijd ontstaan er problemen met het noorden van het land dat in opstand komt en de Derg besluit de toevoer van goederen te minimaliseren zodat het leger niet te sterk kan worden. Het resultaat: hongersnood halverwege de jaren tachtig. Uiteindelijk wint de partij uit noord- Ethiopië en zij zijn onder president Meles Zenawi nog steeds aan de macht. Het is voor het eerst in de geschiedenis dat er een bestuur is dat enige gelijkenissen heeft met een democratie.
